افسردگي نوجوانان و خطرات آن را بشناسيم

در اين مقاله مي خواهيم با تعريف دوره افسردگي نوجوانان و خصوصيات آن آشنا شويم و در مورد اختلال افسردگي که در اين دوره شايعه است، صحبت کنيم.
بهتر است ابتدا براي روشن شدن موضوع تعريفي از دوره نوجواني ارائه دهيم و با برخي از ويژگي هاي اين دوره آشنا شويم :
دوره نوجواني بي شک يکي از پرماجراترين دوره هاي زندگي انسان به شمار مي رود زيرا در اين دوره دگرگوني هاي بي سابقه و سريعي رخ مي دهد. اين دگرگوني ها در زمينه هاي جسماني ، شناختي ، هيجاني و اجتماعي است. در اين دوره با اضافه شدن نقش هاي بزرگسالي و فعاليت هاي استرس زاي زندگي ، تاثيراتي را در زندگي آنها مي گذارد و ممکن است باعث ايجاد مشکلات رفتاري، شناختي و هيجاني براي نوجوانان شود. طبق مطالعات انجام شده حدود 10 % از دانش آموزان نوجوان ايراني از برخي مشکلات روانشناختي از جمله اضطراب و افسردگي رنج مي برند.
در دوره نوجواني به دليل تغييراتي که در فرد به وجود مي آيد، ممکن است با اضطراب و افسردگي همراه باشد، که از آن به عنوان افسردگي دوره نوجواني ياد مي کنند.
*نکته مهم اين است که در اين دوره نوجوانان به همراهي و همدلي والدين خود نياز دارند، و والدين بايد بتوانند رابطه درست و صميمانه ايي را برقرار کرده تا ترس و نگراني هاي فرزندانشان را به حداقل برسانند و اگر والدين توانايي برقراري ارتباط درست با فرزندان خود را نداشته باشند ، ممکن است فرزندشان به افسردگي دچار شود.
در ابتدا بهتر است تعريفي مختصر از افسردگي ارائه دهيم و سپس به افسردگي و نشانه هاي آن در دوران نوجواني بپردازيم.

افسردگي چيست؟
در زبان روزمره افسردگي اشاره به يک حالت احساسي، واکنش به يک موقعيت و شيوه رفتار خاص به کار مي رود. افسردگي اختلالي است در خلق که با درجات متفاوتي از غمگيني ، ياس، تنهايي و نا اميدي در مورد خويشتن مشخص مي شود. افراد در زندگي گاه احساس نا اميدي با ياس را در دوره زماني کوتاه تجربه مي کنند که جز احساسات طبيعي انساني است. زماني اين احساسات به عنوان افسردگي شناخته مي شود که در بازه زماني بلند مدت باشد و هم چنين اثرات منفي بر زندگي فرد بگذارد.

علائم و نشانه هاي افسردگي نوجوانان
براي تشخيص بهتر افسردگي در نوجوان لازم است به علائم زير توجه کنيم.
نکته مهم اين که با يک بار رخ دادن اين علائم نمي توانيم برچسب افسرده را به فرزند خود بزنيم. بلکه بايد اين علائم در مدت زماني طولاني به صورت پايدار قابل مشاهده باشد تا بتوانيم بگوييم که اين نوجوان افسرده است.
*غم يا نا اميدي
*خشم و خصومت
*گريه هاي مکرر
*دوري از دوستان و خانواده
*عدم علاقه به انجام فعاليت
*تغيير در خواب و تغذيه
*بي قراري و اضطراب
*احساس بي ارزشي
*فقدان شور و انگيزه
*خستگي با فقدان انرژي
*عدم تمرکز
*افکار مرتبط با مرگ و خودکشي

درک افسردگي نوجوانان
گاه ممکن است حالات بد يا رفتارهاي نامعمول را در نوجوانان مشاهده کنيم اما افسردگي چيزي متفاوت از اين حالات است. افسردگي مي تواند شخصيت يک نوجوان را از بين ببرد و احساس غم و اندوه و نا اميدي و خشم را در او فعال کند. افسردگي در نوجوانان بيشتر از آنچه فکر ميکنيم، انفاق مي افتد، اگرچه قابل درمان است. در اين دوره نوجوانان به حمايت والدين، معلمان و مشاوران خود احتياج دارند. اولين گام براي کمک به نوجوانان درک آنها و برقراي يک رابطه صميمانه با آنها است.

اثرات منفي افسردگي نوجوانان
اثرات منفي افسردگي نوجوانان فقط به حال و هواي ناراحت کننده ختم نمي شود، بلکه در همه زمينه هاي زندگي فرد اين اثرات قابل مشاهده است و بايد با ديدن اين نشانه ها و بررسي آن به نوجوانان کمک کنيم.
تعدادي از اين عوامل را بررسي مي کنيم:
*مشکلات در مدرسه: افسردگي باعث کاهش انرژي و تمرکز نوجوان مي شود و ممکن است نوجوان علاقه خود را به حضور در مدرسه از دست دهد و باعث افت تحصيلي وي شود ، حتي دانش آموزي که در تحصيل موفق بوده است.
*فرار کردن: ممکن است نوجوان افسرده از خانه فرار کند يا در مورد آن صحبت کند. اين نشانه ايي است براي درخواست کمک از سوي نوجوان و بايد به آن توجه شود.
*سوء استعمال الکل و مواد مخدر: در دوران افسردگي گرايش به سمت مواد مخدر و الکل افزايش مي يابد. که اين کار نه تنها کمکي به وضع موجود نمي کند بلکه باعث بدتر شدن اوضاع نيز مي شود. و والدين بايد يه اين مورد توجه ويژه ايي داشته باشند.
*اعتياد به اينترنت: نوجوانان براي فرار از مشکلات خويش ممکن است زمان زيادي را پاي کامپيوتر گذرانده که باعث تنهايي و انزواي بيشتر شده و ممکن است آن ها افسرده تر شوند.
*خشنونت: برخي از نوجوانان افسرده مخصوصا آن هايي که خود در محيط خشونت آميز بوده اند، ممکن است به رفتار هاي خشونت آميز روي بياورند . اين رفتار ممکن است در شدت هاي مختلف بروز دهد.

تفاوت بين افسردگي نوجوانان و بزرگسالان
مشکل افسردگي در نوجوانان با بزرگسالان تفاوت دارد و علائم مختلفي که بروز مي دهد نيز متفاوت است.
خلق و خوي تحريک پذير يا عصباني : زماني که نوجوان افسرده است ممکن است داراي خلق تحريک پذير، خصمانه باشد.
دردهاي غيرقابل توضيح: نوجوانان افسرده از بيماري جسمي شکايت دارد که زماني که توسط پزشک معاينه مي شود مورد خاصي را نشان نمي دهد . اين دردها ممکن است حاکي از افسردگي باشد.
حساسيت بيش از حد نسبت به انتقاد: نوجوان افسرده گرفتار احساس بي ارزشي است و نسبت به انتقاد بسيار حساس است و واکنش نشان ميدهد .
دوري گزيني از برخي مردم : نوجوان افسرده ممکن است کمتر از قبل معاشرتي باشد و يا فقط با تعداد محدودي از دوستان خود در ارتباط باشد. در اين دوره ممکن است به ارتباط با گروه هاي خاصي گرايش پيدا کند که والدين بايد به اين موضوع بسيار توجه کرده. زيرا نوجوانان از دوستان خود بسيار تاثير مي گيرند.

روان درماني و رفتار درماني زماني موثر است که والدين به اين نتيجه برسند که مشکل فرزندشان حاد است و بايد توسط متخصص پيگيري شود . اين نوع درمان به نوجوان افسرده کمک مي کند تا نگرش مثبت نسبت به رفتار و بهبود رفتار بين فردي داشته باشد. تکنيک هاي مراقبه و آرميدگي نيز به روند درمان کمک مي کند. مربي يا فردي که نوجوان با او احساس راحتي داشته مورد مناسبي است که نوجوان با او صحبت کند و احساسات خود را بروز دهد. از داروهاي ضد افسردگي براي موارد حاد استفاده مي شود.