هوش هيجاني چيست و چه عواملي روي آن تاثير دارند؟

مولفه هاي هوش هيجاني به زبان ساده

مولفه هاي و نشانه‌هاي اصلي اين مهارت به پنج دسته تقسيم مي‌شود:

1. خودآگاهي (Self-awareness): تشخيص احساستان در زماني که رويدادي خاص براي شما رخ مي دهد، اهميت خودآگاهي را نشان مي دهد. افرادي که هوش هيجاني بالايي دارند، به طور معمول خودآگاه تر هستند. يعني از احساسات و عواطف خود در زمان حال آگاه هستند و مي توانند در زمينه هايي که باعث بهبود عملکردشان مي شود، کار کنند.


2. خودتنظيمي (Self-regulation): اين جنبه، به توانايي کنترل عواطف و احساسات در فرد توجه مي کند. افرادي که خودتنظيمي بالايي دارند از رفتار و اقدامات ناگهاني جلوگيري مي کنند يعني قبل از اقدام به کاري به طور دقيق فکر مي کنند. هم چنين اين افراد از تغيير هراسي ندارند.


3. انگيزش (Motivation): افرادي که هوش هيجاني بالايي دارند، معمولا خودانگيخته هستند. يعني منبع انگيزه آنها دروني است و کمتر به منابع بيروني وابستگي دارند. هم چنين اين افراد با مهار کردن احساسات خود و متعهد شدن به عمل مناسب، راه خود را براي رسيدن به موفقيت بلند مدت هموار مي کنند.


4. همدلي (Empathy): همدلي يعني بتوانيم دنيا را از دريچه چشمي ديگري ببينيم و براي اين کار بايد وضعيت احساسي ديگران را درک کنيم. افراد همدل معمولا در ارتباط با ديگران به خوبي عمل مي کنند. همدلي را مي توان يکي از مهم ترين مولفه هاي هوش هيجاني دانست. نکته ايي که دراينجا اهميت دارد اين است که اين افراد از قضاوت هاي سريع خودداري مي کنند.


5. مهارت اجتماعي (Social skill): افرادي که مهارت اجتماعي قوي دارند، در کنار پيشرفت خود براي پيشرفت ديگران هم تلاش مي کنند. آنها به عنوان مدير، بسيار با تدبير عمل مي کنند و مي کوشند تا روابط را به عالي ترين شکل ممکن حفظ کنند.

تاثير و نقش خانواده روي اين مسئله

بي شک تاثير خانواده را بر رشد کودک نمي توان ناديده گرفت و قطعا نحوه برخورد والدين در شکل گيري عاطفي کودک موثر است. نقش خانواده در پرورش هوش هيجاني اهميت فراوان دارد زيرا مهم ترين خصيصه هوش هيجاني، اکتسابي بودن آن است. والديني که الگوي صحيح تربيتي ندارند به احساسات و نيازهاي کودکشان توجه نمي کنند.

اين بي توجهي فرصت رشد خلاق و کنجکاوي را از کودک مي گيرد. در اين حين کودک نمي تواند احساسات و عواطف خود را به طور سازنده بروز دهد و اگر کودک رفتار اشتباهي داشته باشد، در مقابل والدين به شکل مستبدانه ايي با او برخورد مي کنند.

در نتيجه، اگر کودک در اين فضا رشد کرده باشد ممکن است از هوش هيجاني پاييني برخوردار باشد و هم چنين کفايت عاطفي و هيجاني نداشته باشد.

هوش هيجاني مادرزادي نيست، در واقع مي‌توان احساسات را کنترل کرد.

حال که با تعريف و عوامل موثر در شکل گيري اين مهارت آشنا شديد، ميبينيد که درک احساسات کار چندان آساني نيست و نيازمند اين است که فرد توانايي مديريت هوش هيجاني خود را داشته باشد. بنابراين مراجع من حق داشته که از شرايط نامساعد زندگي و نداشت ناراضي باشد و تصورات درستي درباره همدلي خود يا اطرافيانش نداشته باشد.